De lakenmakers Kievits : 's-Hertogenbosch en Tilburg

door Leo Adriaenssen

In dit artikel wordt alleen de lakenkoperstak van de familie te 's-Hertogenbosch en Tilburg behandeld. Over de afkomst van de stamvader is nog niets bekend. Wel circuleerde er in de familie een stamboom die verwantschap met de Bossche kanunnik Jan Kievits aantoonde: Roelof en Cornelis Kievits te Tilburg verklaarden in 1661 op verzoek van Willem Jan Kievits, secretaris van Babiloniënbroek, dat hij een zoon was van Jan Willem Kievits en een kleinzoon van Willem Jan Kievits, neven van genoemde kanunnik.¹ Willem was wellicht identiek aan de hiernavolgende. Na zijn gezin wordt de familie van de kanunnik besproken.

WILLEM KIEVITS en Mechtelt mr. Adriaen Lonis van Heze (zij testeerde op 26 juni 1627 voor schepenen van Hill), beiden wijlen in 1628, waren de ouders van:²

1.	Jan Willems Kievits.
2.	Jacob Willem Kievits.
3.	Anneken Willem Kievits, gehuwd met Jasper Stormers.
4.	Mariken Willem Kievits was wijlen in 1628. Uit haar huwelijk met Dierck Bernarts leefden toen acht onmondige kinderen.
5.	Jenneken Willem Kievits was gehuwd met Michiel Donneux. In 1628 waren zij de ouders van de onmondigen Willem, Adriaen en Regina.

I. CORNELIS JAN KIEVITS kocht in 1536 van de kinderen van Roeloff van Dongen hun delen in de hoeve met twee watermolens, een korenmolen en een rosmolen te Oisterwijk ter plaatse ter Borcht.³ Hij was gehuwd met Barbara

Gielis Claess. Ziek in de slaapkamer van zijn woonhuis te Oisterwijk maakte hij in 1541 samen met haar zijn testament ten behoeve van hun kinderen Gielis en Cecilia. De waarde van het leengoed Ter Borcht met de molens werd geschat op ƒ 4400.⁴ Cornelis overleed kort daarna en in 1544 maakte Barbara als weduwe haar testament.⁵ Haar moeder heette Katharyn Loeyers.

II. GIELIS CORNELIS Kievits⁶ erfde het leengoed Ter Borcht met de molens, waarvan er een werd gebruikt als volmolen. Hij verhief het goed in 1540.⁷ Tijdens de Opstand werden de molens verwoest en Gielis vestigde zich metterwoon te 's-Hertogenbosch, waar hij lakenkoper was. Hij was gehuwd met Anna Jan Joordens van Boort⁸ (Verboirt), met wie hij testeerde in 1562 en 1581, telkens ten gunste van de langstlevende. Uiterlijk in 1587 overleed Gielis, want in dat jaar verhief zijn weduwe het leengoed.⁹ Zij maakte in 1594 een codicil, waarin zij ƒ 25 vermaakte aan de kerk van Oisterwijk tot een gelas inder selver kercke. Op haar begrafenis moest een schilderij van haar hangen en er moesten twee panelen worden geschilderd met haar man en hun zonen op de ene en haarzelf en haar dochters op de andere deur.¹⁰

Hierboven de triptiek van Gielis Kievits en zijn gezin (Kruisherenklooster Uden).

De kinderen uit dit huwelijk waren:¹¹

1.	Mr. Jan Kievits¹², geboren rond 1577, studeerde aan de universiteit van Leuven, waar hij in 1593 promoveerde tot licentiaat in de vrije kunsten. Daarna studeerde hij theologie. In 1595 werd hij te 's-Hertogenbosch ingekleed als dominicaan, maar hij trad terstond uit. Hij was in 1599-1603 pastoor van de Sint-Pieter te 's-Hertogenbosch, sinds 1602 kanunnik van de Sint-Jan aldaar, in 1603-1609 plebaan van deze kathedraal en penitentiarius van 1609 tot zijn overlijden op 14 januari 1620. Hij stichtte een studiebeurs ten behoeve van zijn familie, met voorrang voor de nakomelingen van zijn broer Cornelis.¹³
2.	Cornelis Kievits testeerde in 1603.¹⁴ Hij was in 1614 uitlandig, zonder dat men wist of hij dood of levend was.
3.	Beliken Gielis Kievits¹⁵ was gehuwd met Jan Emberts van Wieringen.
4.	Jenneken Gielis Kievits¹⁶ trouwde met Jeronimus van Kelst¹⁷, notaris en in 1604-1618 secretaris van Oir-schot. Zij testeerden te 's-Hertogenbosch in 1590 en te Oirschot in 1612.¹⁸ In 1625-1626 was Jenneken zijn weduwe.¹⁹
5.	Barbara Gielis Kievits, gehuwd met Cornelis Jan Ariaens.

Zij verkochten in 1604 het goed Ter Borcht, bestaande uit een huizing, schuur, schaapskooi, bakhuis, hof, boomgaard, landerijen, een waterkorenmolen, een watervolmolen en een rosmolen aan Christiaen Laureyns Henricxss van Rave-steyn. De koper beloofde tweemaal ƒ 676, viermaal ƒ 676:1:4 en zesmaal ƒ 634:11:4 te betalen.²⁰

De familie te Tilburg
...

Afkortingen

ARAB	Algemeen Rijksarchief Brussel
BHIC	Brabants Historisch Informatie Centrum
GAB	Gemeentearchief Breda
GAH	Gemeentearchief 's-Hertogenbosch
OAA	Oud-administratief archief
OSA	Oud-stadsarchief
RAT	Regionaal Archief Tilburg
RHCE	Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
SAA	Stadsarchief Antwerpen
SABNO	Streekarchief Brabant-Noordoost, rayon Oss

Noten
1.	RAT, Tilburg R 613, 24 maart 1661.
2.	BHIC, Leen- en tolkamer 130, f 149, 23 juni 1628.
3.	GAH, R 1323, f 372, 17 maart 1536. R 1324, f 21, 17 november 1535. RAT, Oisterwijk R 241, f 23v, 20 december 1537. ARAB, Rekenkamer 17156, 20 juli 1536.
4.	RAT, Oisterwijk R 245, f 27v, 20 januari 1541.
5.	RAT, Oisterwijk R 248, f 62, 28 april 1544.
6.	RAT, Oisterwijk R 26, f 71, 1 september 1557; f 74v, 8 oktober 1557. R 264, f 22, 7 april 1560.
7.	ARAB, Rekenkamer 17157, 3 maart 1540.
8.	RAT, Oisterwijk R 264, f 32, 3 juli 1560. R 284, f 7, 1 maart 1585. R 311, f 82v, 1 september 1617.
9.	ARAB, Rekenkamer 17163, 7 juli 1588. GAH, R 1416, f 138v, 17 september 1587.
10.	GAH, N 2662, f 186, 18 maart 1602. Zie voor de triptiek: A.M. Koldeweij, In Buscoducis 1450-1629. Kunst uit de Bourgondische tijd te 's-Hertogenbosch. De cultuur van de late middeleeuwen en renaissance ('s-Hertogenbosch, 1990) 66.
11.	RAT, Oisterwijk R 306. f 46, 3 juli 1612. R 307, f 66v, 19 oktober 1613. R 308, ff 55v en 56v, 18 september 1614.
12.	H. Bots, I. Matthey en M. Meyer, Noordbrabantse studenten 1550-1750 (Tilburg, 1979) 421, no. 2703.
13.	L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het bisdom 's Hertogenbosch (5 dln.; Sint-Michielsgestel, 1870-1876) II, 250, 251.
14.	GAH, N 2662, f 207, 1 maart 1603; f 217, 1 maart 1603.
15.	RAT, Oisterwijk R 259, f 18v, i.m. 5 augustus 1598; f 19, 12 februari 1559. R 296, f 35v, 25 april 1604.
16.	RAT, Oisterwijk R 293, f 15v, 6 april 1598. RHCE, Oirschot R 148, f 288, 22 april 1615.
17.	RHCE, Oirschot R 147, f 19v, 20 januari 1610. R 148, f 147v, 28 april 1616.
18.	RHCE, Oirschot R 147, f 458v, 4 september 1612.
19.	RHCE, Oirschot R 150, los bij f 204,17 februari 1625. R 151, f 76, 8 april 1626.
20.	GAH, R 1425, f 287, 29 februari 1604. RHCE, Oirschot R 146, f 80, 9 mei 1606.
21.	GAH, OSA 3070, f XXV v, 23 mei 1597; f XXVI v, 24 juli 1597; f XXXII, 27 juli 1598; f XXXIX, 26 juli 1599; f LI, 24 juli 1601.
22.	GAH, OSA 3070, f XXXIX, 26 juli 1599.
23.	GAH, R 1419, f 312, 11 maart 1587.
24.	GAH, R 1421, f 408v, 17 november 1590; f 413v, 7 december 1590. R 1409, f 305, 6 maart 1600.

De Brabantse Leeuw 56 (2007) 94-96

1990	E. van Lith De Geseling van Christus In Buscoducis 1450 1629 (1990) 66-67
2008	de Buurter Oog in oog met verre verwanten Brabants Dagblad vrijdag 18 april 2008

Gielis Kievits

? - 1582

De lakenmakers Kievits : 's-Hertogenbosch en Tilburg

E. van Lith

de Buurter

n: vermelding in een voetnoot

Op deze pagina